Sudety- Góry Wałbrzyskie

Góry Wałbrzyskie

Na zachodzie od Rudaw Janowickich i Gór Kaczawskich, oddzielają je Bóbr oraz droga nr 5 pomiędzy Marciszewem Górnym a Domanowem. Na północy granice z Pogórzami Bolkowickimi i Wałbrzyskimi przebiega wzdłuż umownej linii Domanów- Stare Bogaczowice- Struga-Poniatów- Zagórze Śląskie. Granicę wschodnią z Górami Sowimi wyznacza dolina Bystrzycy po ujście do niej potoku Rybna. Na południu i południowym zachodzie od Gór Kamiennych oddzielają je doliny Rybnej, Ścinawki, Miłej i Leska po jego ujście do Bobru.

Góry Wałbrzyskie tworzą izolowane grupy górskie, których kopulaste wierzchołki wyrastają ponad otaczające obniżenia:

·         Północną tworzą masywy Krąglaka (693 m) i Trójgarbu (779 m).

·         Centralną grupa Chełmca (851 m)

·         Południową Góry Czarne kulminujące w Borowej.

Najwyższe partie Gór Wałbrzyskich budują skały wylewne- porfiry i melafiry, a część południowo- wschodnią gnejsy masywu sowio górskiego. W nich znajdują się rudy złota, srebra i ołowiu eksploatowane już w średniowieczu. W niższych partiach i dolinach spotykamy skały osadowe- zlepieńce, szarogłazy, piaskowce, mułowce, w których znajdują się złoża węgla kamiennego.

Rzeźba Gór Wałbrzyskich jest bardzo urozmaicona, co związane jest z różnorodnością budujących je skał i uskokami tektonicznymi je przecinającymi. Rezultat tych ruchów są głęboko wcięte doliny rzeczne i odcinki przełomowe. Pozostałością epoki lodowcowej są gliny morenowe i głazy narzutowe spotykane nawet na wysokości 560- 570 m n.p.m. W pobliżu dawnych kopalni węgla kamiennego (jego eksploatacją zakończono w 1998 r.) spotykamy „góry” zbudowane ze skał płonnych dochodzących do 150 m wysokości.

Cały obszar Gór Wałbrzyskich leży w zlewisku Morza Bałtyckiego a głównie rzeki to Bóbr i Bystrzyca. Wielowiekowa działalność górnicza spowodowała zanik wielu źródeł i znaczne obniżenie poziomu wód gruntowych.

Podobnie jak w innych partiach Sudetów szata roślinna uległa znacznym przeobrażeniom. Dominuje świerk z domieszką buka, jaworu, jarzębiny. Nie ma tu większych zwierząt czasami przemknie lis, łasica czy kuna. Dużo bogatszy jest świat bezkręgowców. Dla ochrony przyrody utworzono obszary chronionego krajobrazu: Trójgarb i Chełmiec oraz Park Krajobrazowy Sudetów Wałbrzyskich.

Borowa 854 m.

Przez wiele lat górujący na Wałbrzychem Chełmiec uchodził za najwyższy szczyt Gór Wałbrzyskich, ale utracił tę pozycję na rzecz Borowej. Ale kto wie? Bliskość obu szczytów sprawia, że kolekcjonerom najwyższych szczytów w Polsce zalecamy :zaliczanie: obu na wszelki wypadek.

Borowa to wybitna kopuła o stromych stokach zbudowana z porfirów, zlepieńców i piaskowców, porośnięta lasem świerkowo- Bukowym. Od północy od Kozła (773 m) oddziela ją Przełęcz Kozia (653 m), a od wschodu od Suchej (775 m) Przełęcz pod Borową (675 m). Z zarastającego lasem wierzchołka roztacza się ograniczony widok na okolicę.

Chełmiec 851m

Wznosi się prawie 400m nad Wałbrzychem. Tworzy go lakolit, w części szczytowej zbudowany jest z porfirów, a niżej piaskowców, zlepieńców i mułowców z pokładami węgla.  Na stoku południowo-zachodnim występują bazalty oraz żyła barytu( kiedyś eksploatowana). Prawie cały jest lasem mieszanym i świerkowym. Na zboczach liczne drogi leśne. Na szczycie wieża widokowa(22m), wieża RTV( 69m), Krzyż Milenijny( 45m) i ostatnia stacja Drogi Krzyżowej Górniczego Trudu prowadzącej z Boguszowa. Pod wierzchołkiem miejsce startowe dla paralotniarzy.

Trójgarb(778m)

Trójwierzchołkowy szczyt ( od północy 757m, 778m, 738m) w zachodniej części Gór Wałbrzyskich zbudowany z czerwonych porfirów, zlepieńców, zbuskowców i szarogłazów. Prawie w całości porasta go las świerkowy z domieszką buka. Na stokach licznie strumienie, nieraz płynące w głębokich dolinach. 

Jedynie z wierzchołka 757m roztacza się ograniczony przez las widok. Rejon Trójgraba uchodzi za najpiękniejsze miejsce w całych Górach Wałbrzyskich.

Warto zobaczyć

Lisia Skała- skałka z gnejsu z wieku młodopalezoicznego. Znajduje się w Górach Czarnych na porośniętym lasem w południowo-wschodnim stoku niedaleko wierzchołka Klasztorzyska( 631m).

Jak dojść

Zn. Niebieskie Wałbrzych-Przełęcz Niedźwiedzia(1594m).

źródło: "Polska Góry, Górki i Pagórki", Elżbieta Wołoszyńska, Marek Wołoszyński