KURZELÓW
Podróżując po województwie świętokrzyskim przejeżdżaliśmy przez małą wieś Kurzelów. Urzekł nas w
niej piękny kościół. Pochodzi on z 1360r i jest gotycką
kolegiatą. Obok kolegiaty powstała
szkoła. W Kurzelowie kształcili się min.
Jan Brożek astronom i matematyk oraz Jan
Muscenius również matematyk.
Kurzelów leży w powiecie włoszczowskim około 7 km na
zachód od Włoszczowy. Jadąc od strony
Włoszczowy możemy jechać przez Danków Duży oraz Danków Mały( DK785) ta droga
jest krótsza. Można też jechać przez Brzeście(DK742) wtedy po ok 10km zobaczymy
po lewej stronie drogowskaz Kąparzów. Należy wtedy skręcić w lewo i droga nas
doprowadzi do samego Kurzelowa.
Prawa miejskie Kurzelów uzyskał dzięki arcybiskupowi
gnieźnieńskiemu Jakubowi Śwince. Wiele wieków temu był ośrodkiem
edukacyjno-naukowym oraz
handlowo-rzemieślniczym.
Co do nazwy są różne spekulacje. Prawdopodobnie
pochodzi od Kurzela(Kurzeja)- mieszkańca z
XI wieku, który posiadał jedno z
większych gospodarstw. Pierwszy kościół
w Kurzelowie został wybudowany z datków arcybiskupa Gniezna jednak w 1791r
został rozebrany.
W XIV wieku
arcybiskup Jakub Bogoria Skotnicki wybudował murowaną kolegiatę. Obok powstała szkoła słynąca z wysokiego
poziomu nauczania głównie takich przedmiotów jak: łacina, matematyka,
astronomia. Absolwenci tej szkoły często robili kariery naukowe również poza
granicami naszego kraju. Wiele osób pochodzących z Kurzelowa studiowało na UJ.
A trzech z nich było rektorami: Jan Brożek, Maciej Kwaśniewicz, Jan
Muszczeński.
W 1869r za udział w Powstaniu Styczniowym Kurzelów
utracił prawa miejskie. Natomiast po Kongresie Wiedeńskim zlikwidowano
kapitułę, zaś w 1818r został wywieziony
zbiór książek. Miały być przeznaczone na powstanie Biblioteki Narodowej w Warszawie, trafiły
natomiast do Petersburga.
Istnieje również kilka legend związanych z
Kurzelowem. Min. legenda o trzech
pannach z Kurzelowa.
BODZENTYN NIEWIELKI LECZ UROKLIWY
Bodzentyn
jest gminą miejsko-wiejską położoną w województwie świętokrzyskim w powiecie
kieleckim. Odległość od następujących miast to: 180km od Warszawy, 30km od
Kielc, 150km od Krakowa, 70km od Sandomierza.
Bodzentyn prawa miejskie miał w latach 1355-1870. Następnie otrzymał je
w 1994r. Mimo niewielkiej powierzchni, jaką zajmuje posiada wiele miejsc, które
warto odwiedzić podczas pobytu w tym pięknym mieście.
Pierwszym
z wielu zabytków jest zabytkowa zagroda Czernikiewiczów z 1809r. Znajduje się
przy skrzyżowaniu ulic Św. Ducha i 3 maja. Jest najstarszą zachowaną tego typu zagrodą
w woj. świętokrzyskim. Zagroda należy do Muzeum Wsi Kieleckiej. Dom został
wykonany z jodłowego drzewa a pokryty jest gontem. W pomieszczeniach można
zobaczyć oryginalne wyposażenie z XIX wieku.
Kolejnym miejscem wartym zobaczenia są
ruiny zamku z XIV wieku zbudowanego przez Floriana
z Mokrska. Był on polskim duchownym katolickim. W latach 1367-1380 był biskupem
krakowskim. On właśnie nadał łąki, grunty gminie Bodzentyn oraz wybudował
kościół w Węgleszynie koło Chęcin.
Przez miasto przebiegają 3 szlaki
turystyczne
- zielony- ze Starachowic do
Łącznej
- czerwony rowerowy- z Cedzyny do
Nowej Słupi
- niebieski z Wąchocka do Cedzyny
Kontynuując naszą podróż po Bodzentynie natykamy się na
Kościół św. Ducha z XVII wieku. Powstał on w miejscu drewnianego z XV wieku.
Uległ zniszczeniu podczas pożaru w 1917r. Następnie został odbudowany
23.05.2010 został poświęcony. Przy ruinach rosną lipy, które są pomnikami
przyrody.
Nazwa miasta pochodzi,
od Bodzanta jego założyciela- biskupa krakowskiego. Z ciekawostek należy
wspomnieć o różnych nazwach miasta w różnych okresach. W XIV wieku miasto
nosiło nazwę Bodzęcin od imienia biskupa Bodzęty( Bodzanty). Obecna nazwa utrwaliła się w 1439r od pisowni
dokumentów łacińskim( Bodzentin). Natomiast w gwarze ludowej możemy spotkać się
z nazwą Bozecin. W XIX wieku funkcjonowały 2 nazwy- Bożęcin oraz Borzęcin.
Mieszkańcy Bodzentyna
brali czynny udział podczas Powstania Styczniowego. Został, bowiem zaatakowany
przez powstańców, którym dowodzili bracia Dawidowicze. Bitwa została jednak nierozstrzygnięta,
ale zarówno powstańcy jak i Rosjanie opuścili miasto. Po 7 latach od tego
wydarzenia nastąpiła reforma administracyjna skutek, której Bodzentyn utracił
prawa miejskie i stał się osadą. Większość mieszkańców utrzymywał się z
rolnictwa.
Z innych zabytków
warto wymienić choćby cmentarz wojenny z I wojny światowej oraz cmentarz
żydowski. Warto pamiętać podczas zwiedzania, aby zwrócić uwag ę na
charakterystyczny układ architektoniczny Bodzentyna- 2 rynki oraz resztki murów
miejskich pochodzących z XIV wieku.
Każdy, kto kocha woj.
świętokrzyskie, powinien Bodzentyn umieścić na swojej liście podróży! Tym bardziej,
że poza ruinami zamku, oraz zagrodą już tylko 3 km nas dzielą od Św. Katarzyny,
gdzie możemy wejść na najwyższy szczyt gór świętokrzyskich- Łysice 612 m. n.p.m.