Weekendowe wypady za miasto- Gietrzwałd

Weekendowe wypady za miasto, to jest, to co każdy lubi, aby chodź przez chwilę złapać oddech. Gietrzwałd to miejsce nie tylko z dozą historii, ale także otoczone legeną o objawieniu. A także swiętny miejsce na odpoczynek z rodziną na Mazurach. Zapraszamy do artkułu 😊

Gietrzwałd to wieś w polsce położna w województwie warmińsko-mazurskim,w powiecie olsztyńskim. Wieś lokowana na 70 łanach, na prawie chełmińskim, w miejscu zwanym Gudikus, 19 maja 1352, przez kapitułę warmińską. Zasadźcą był sołtys Dittrich lub Ditter (wg inny źródeł Andree, otrzymał także urząd sołtysa). 8 łanów było wolnych (dla sołtysa) i 5 na uposażenie kościoła. Sołtys otrzymał także przywilej założenia karczmy z prawem sprzedaży piwa, chleba i mięsa. Połowa czynszu z karczmy miała trafiać do kapituły warmińskiej. Od nazwiska zasadźcy utworzona została niemiecka nazwa wsi Dietrichswalde, spolszczona następnie na Dzietrzwałd, Jetrzwałd i w końcu – na Gietrzwałd. Polska nazwa pojawiła się w dokumentach w XVII wieku.

Z dokumentu wizytacyjnego wiadomo, że we wsi w poł. XVII w. mieszkało 17 gospodarzy-gburów, działał młyn oraz dwie karczmy.

W 1789 we wsi było 59 domów, a mieszkańcy w zdecydowanej większości mówili po polsku.

Według danych Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego, w 1876 Gietrzwałd liczył około 1000 mieszkańców, z których wszyscy, oprócz jednej rodziny, byli Polakami i katolikami; trudnili się oni głównie uprawą roli i hodowlą bydła. We wsi działała szkoła katolicka

Na Historii Gietrzwałdu zaważyły dwie postaci o tym samym nazwisku- Barbara Samulowska i Andrzej Samulowski. Chodź żyliw tym samym czasie, prawdopodobnie nie byli spokrewnieni. Andrzej urodził się w 1840 r. Był największym krzewicielem polskości na Warmii w zaborze pruskim. Pisał wiersze, pieśni

patriotyczne i religijne, ale przede wszytskim zajmował się książką. Właśnie w Gietrzwałdzie w 1878 r. założył pierwszą jedyną w Prusach polską księgranie. Dom w którym Samulowski mieszkał i prowadził księgarnie, do dziś stoi naprzeciwko niezwykłego kościoła. To sanktuarium maryjne, które zasłynęło z objawień Barbary Samulowskiej. Świątynia stanęła tu już w XV w. Potem wielokrotnie była przebudowana. Między 27 VI. A 16 IX 1877 r. 12 letniej Barbarze i jej o rok starszej kuzynce wielokrotnie objawiła się Matka Boska przemawiająca do dziewczynek w języku polskim. To zdarzenie miało ogromny wpływ na odrodzenie się świadomości religijnej i narodowej wśród warmińskiej społeczności. Gietrzwałdzki kościół stał się celem pielgrzymek. Po tych wydarzeniach Barbara wstąpiła do zgromadzenia sióstr miłosierdzia i przez wiele lat pracowała na misji w Gwatemali. w 2005 r. rozpoczął się jej proces betyfiakcji.

W obszarze gminy Gietrzwałd znajduje się 14 jezior. Istnieją tu także mniejsze zbiorniki wodne przyciągające turystów urokliwym klimatem. Największe akweny w gminie i jej granicach to: Wulpińskie, Isąg, Sarąg. Turystyczne jednostki pływające są chętnie wykorzystywane przez wędkarzy i gości, którzy chcą spędzić wolny czas „na wodzie”. Największą rzeką jest Pasłęka. Drugą co do wielkości rzeką jest Giłwa. W gminie Gietrzwałd znajduje się także wiele stawów i stawków. Gatunki ryb jakie można spotkać w naszych jeziorach i rzekach: karp, szczupak, sieja, sielawa, sandacz, sum, węgorz, leszcz, lin, płoć, okoń. Sarąg (183 ha) - Największe jezioro w gminie (wszystkie wody zajmują łącznie 724 ha powierzchni). Przez jezioro przepływa rzeka Pasłęka. Istnieje również dopływ niewielkiego cieku - Jemiołówki, która dopływa z jez. Jemiołowo, oraz na zachodzie dopływ Młynówki. Wulpińskie (706,7 ha) - składa się z dwóch części, połączonych cieśniną szerokości ok. 100 m.  Osiem wysp i wysepek pokrytych lasem liściastym znajduje się we wschodniej części jeziora. Od strony wschodniej brzegi płaskie lub lekko wzniesione, w zachodniej wysokie i strome. Od strony południowo-zachodniej wypływa rzeka Giłwa, na zachód od wsi Kręsk w głębokim jarze wypływa strumień. Isąg - (395,7 ha) - brzegi przeważnie wysokie i strome, czasami płaskie i podmokłe, poczęści zalesione. Do jeziora od strony południowej wpada rzeka Pasłęka (dopływ z jeziora Łęguty). Wyraźny półwysep Zukiel, położony jest w okolicy ujścia Pasłęki, na wschodzie. Na jeziorze znajdują się wyspy o łącznej powierzchni 5 ha. Rentyńskie - otoczone lasami, brzeg pagórkowaty, czsami stromy, opada do wody w sposób łagodny. Brzegi porasta roślinność szuwarowa. Jezioro jest przepływowe. Na południu znajduje się dopływ Giłwy (Giławki) ze stawów rybnych koło Uniszewa.

Naterskie - brzegi jeziora przeważnie łagodnie wzniesione, miejscami płaskie, a także wysokie i strome, otoczone łąkami i polami, krańce południowe i północne porastają lasy. W pobliżu jeziora znajduje się pole golfowe.

Źródło: gietrzwald.pl, wikipedia.pl, http://www.it.gokgietrzwald.pl, http://www.ciekawemazury.pl

ihhg