ŚWIĘTOKRZYSKI PARK NARODOWY

Opisując województwo świętokrzyskie już dawno powinnam była zacząć od prezentacji wam Parku Narodowego !

Dlatego naprawiając swój błąd poniżej zamieszczam najważniejsze opisy i charakterystykę,  dla wszystkich tych, którzy są chętni wybrać się w podróż w to niezwykłe, ale jakże piękne miejsce!

Zapraszam :)

Klasztory, przemysł i przyroda.

Kielczanie już dawno odkryli, że Góry Świętokrzyskie są idealnym miejscem weekendowego wypoczynku. „Góry Domowe” jak je kiedyś nazywano oferują przede wszystkim wspaniałe krajobrazy, dość dobrze oznakowane, niezbyt długie i raczej łatwe szlaki turystyczne, oraz sporo zabytków. Na tutejszych trasach świetnie radzą sobie nawet sześciolatki. Dodatkowym atutem jest dogodne położenie- Góry Świętokrzyskie znajdują się blisko Kielc, skąd dojechać można stosukowo dobrymi drogami (nawet autobusami podmiejskimi).

Najliczniej odwiedzane jest pasmo Łysogór (częściowo opisane już przez nas szczyt- Łysica), położone w granicach Świętokrzyskiego Parku Narodowego. I nic dziwnego- Święty Krzyż, Łysica czy leżący tuż przy granicy parku Święta Katarzyna, Nowa Słupia i Bodzentyn należą do miejsc, które w Polsce wręcz wypada zwiedzić.

Koniecznie trzeba: zapoznać się z historią produkcji żelaza w Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Nowej Słupi, spojrzeć na Kamiennego Pielgrzyma, wejść Drogą Królewską na Łysą Górę, zwiedzić dawne opactwo Benedyktynów i Muzeum Przyrodniczo-Leśne  Świętokrzyskiego Parku Narodowego, dojrzeć do gołoborzy, obejrzeć kościół i ruiny biskupów krakowskich w Bodzentynie.

Warto wiedzieć: Świętokrzyski Park Narodowy ma powierzchnię 7626 ha i obejmuje m.in. najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich- Łysogór, wschodnią część Pasma Klonowskiego, Dolinę Wilkowską i Górę Chełmową.  Najniżej położone miejsce parku znajduje się na wysokości 230 m n.p.m. a najwyższy szczyt  Łysica osiąga 612 m n.p.m.

Trochę historii: Puszcza królewska, książęca, biskupia, świętokrzyska, chłopska ma zostać na wieki wieków, jako las nietykalny, siedlisko bożyk starych, po których święty jeleń chodzi- jako ucieczka anachoretów, wielki oddech ziemi i pieśń wieczności! Puszcza jest niczyja, nie moja, ani twoja, ani nasza, jeno Boża, święta- tak Puszczy Jodłowej Stefan Żeromski pisał o lasach pokrywających pasmo Łysogór w Górach Świętokrzyskich.

Urodzony i wychowany w okolicy Kielc pisarz był chyba największym orędownikiem zachowania piękna Gór Świętokrzyskich. Dlatego też- zanim jeszcze wspomniany obszar objęto prawną ochroną – część Gór Świętokrzyskich nosiła honorowe miano Puszczy Jodłowej- Parku Narodowego im. Stefana Żeromskiego.

W 1920r. powstał pierwszy rezerwat ścisły „Chełmowa Góra” (z ochroną modrzewia polskiego). Kolejne rezerwaty utworzono w 1924 i 1932 r., nadając im nazwy „Święty Krzyż” i  „Łysica”. Idea utworzenia Świętokrzyskiego Parku Narodowego musiała poczekać do czasów powojennych – 1 kwietnia 1950 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie powołujące go do życia.

Geologia:  Góry Świętokrzyskie są obok Sudetów najstarsze w Polsce. To góry fałdowe, zbudowane głównie ze skał osadowych, powstałe na skutek ruchów górotwórczych w orogenezie kaledońskiej. Składają się z kilkunastu pasm o równoległym przebiegu, których osią jest najwyższe pasmo główne- Łysogóry (objęte w całości ochroną).

W wyższych partiach Łysicy i Łyśca (Świętego Krzyża) można podziwiać gołoborza- rumowiska skalne składające się z głazów piaskowca kwarcytowego o ostrych krawędziach. Właśnie z tego minerału są zbudowane Góry Świętokrzyskie.

Niewielkie wysokości i na ogół mało strome szlaki czynią góry dostępnymi nawet dla niezbyt wytrawionych piechurów. Geolodzy (również amatorzy) mogą próbować odnaleźć najciekawsze okazy i kamienie ozdobne.  Występują tu m.in. agat- stosowany po upadku powstania styczniowego do wyrobu tzw. biżuterii żałobne, lidyt (popularny kamień w oczach pierścionków), zielony malachit, błękitny azuryt i oczywiście piękne marmury.

Co w trawie piszczy: Świętokrzyski PARK Narodowy prawie w całości (95% powierzchni) pokrywają lasy bukowo-jodłowe. Sporo w nich również gatunków domieszkowych jak modrzew polski, lipa, jawor i sosna zwyczajna (na obrzeżach). Najcenniejsze obszary leśne objęto ochroną ścisłą. Na terenie parku występuje wiele gatunków roślin chronionych, np. czosnek niedźwiedzi, przetacznik górski, wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłówek, pełnik europejski.

Różnorodny jest świat zwierzęcy Gór Świętokrzyskich. Niestety wyginęły niedźwiedzie, tury i żubry, ale spotyka się sarny, dziki i lisy a na terenach podmokłych wędrujące łosie.

Lasy rajem dla ornitologów- mogą podpatrywać między innymi  jastrzębie, orliki, myszołowy, sokoły (kobuza i pustułkę) kruki, sowy, czarne bociany i liczne gatunki wróblo watowatych.

Turystyczny kompas: Niewiele jest terenów tak obfitujących w atrakcje turystyczne jak Góry Świętokrzyskie i ich okolice. Jest tu właściwie wszystko, o czym podróżnik może zamarzyć- góry ( i to jedne z najstarszych w Europie), liczne zabytki, urzekająco piękne krajobrazy, dobra infrastruktura turystyczna i spokój. Oprócz Świętego Krzyża, Na którym w letnie weekendy jest nieco tłoczno, pozostałe zabytki można oglądać w spokoju i samotności, bez przewodników poganiających grupy.

Wszędzie jest blisko- atrakcje turystyczne nie są od siebie zbytnio oddalone, średnio o pół godz. Drogi. Więcej czasu pozostaje więc na to. Aby zatrzymać się i w spokoju podziwiać poszczególne obiekty. Miasteczka i wioski w okolicach Gór Świętokrzyskich wydaja się żyć własnym rytmem- nie tak nerwowo jak w dużych miastach.

Drogi mają na ogół dobrą jakość. Pamiętać jednak trzeba, że opisana trasa prowadzi przez góry. Nie warto więc porównywać skrótów- wybrana „świetna” droga może się okazać nieprzyjemna ze względu na przewyższenie lub ostre zakręty. Do Gór Świętokrzyskich najłatwiej dotrzeć ze Skarżyska- Kamiennej (dojazd trasą Radom-Kielce) lub od strony Kiel.

Opisywany teren jest dość dobrze przygotowany na przyjęcie turystów (a dzięki dotacją z Unii Europejskiej rozwija się coraz bardziej). Miejsca noclegowe i restauracje skupione są jednak tylko w liku miejscach- Nowej Słupi, Wólce Milanowskiej, Świętej Katarzynie, Szklanej Hucie i oczywiście w pobliskich Kielcach.

źródło: Polskie parki narodowe, przeowdnik ilustrowany wydawnictwo Pascal,