GÓRY STOŁOWE
Granicę zachodnią i pólnocno-zachodnią wyznacza
granica państwa. Na północy i północnym wschodzie od Kotliny Kłodzkiej oddziela
je wyraźna krawędź erozyjna na linii Radków-Polanica Zdrój. Na południu
Bystrzyca Duchnicka oddziela je od Gór Bystrzyckich i Orlickich. Dalej granicę z Obniżeniem Dusznickim,
Wzgórzami Lewińskimi i Obniżeniem Kudowy wyznacza linia
Duszniki-Zdrój-Kulin-Dańczów-Kudowa Zdrój.
Góry Stołowe są jedynymi w Polsce górami o budowie
płytowej. Fundament tworzą zlepieńce i piaskowce, na których zalegają trzy
warstwy piaskowców, przedzielone marglami, mułowcami i iłowcami. Piaskowce
poprzecinane są prostopadłymi do nich spękaniami tzw. ciosem. Masyw jest
przecięty uskokiem tektonicznym, wzdłuż którego płynie obecnie Czerwona Woda.
Ruchy tektoniczne trwają do dziś, wynosząc pasmo o 1-2mm rocznie. Procesy
erozyjne doprowadziły do podziału płyty na grzbiety i wzgórza zwane stoliwami.
Oglądane z daleka pasmo przypomina piramidy ze ściętymi wierzchołkami. Tworzą je
cztery stoliwa: Szczeliniec Wielki: (919m), Skalniak( 918m), Narożnik( 849m),
Szczytniak( 589m). System spękań i uwarstwowienie skał sprzyjały powstawaniu
wspaniałych form erozyjnych- skalnych grzybów, iglic, bram, maczug i
labiryntów.
Znaczne różnice wysokości powodują, że średnia
roczna temperatura w kotlinach jest o 2 stopnie wyższa niż w partiach
szczytowych. Częstym zjawiskiem jest inwersja temperatury, co prowadzi
niejednokrotnie do zalegania mgieł w dolinach. Roczne sumy opadów wahają się od
800-1000mm w dolinach. Do ponad 1100mm w okolicach Szczelinca Wielkiego. Śnieg
w górach zalega około 100dni, a w szczelinach stoliw nawet w lipcu. Leżące w
dolinach uzdrowiska mają klimat znacznie łagodniejszy, często o charakterze
mikroklimatu.
Przez Góry stołowe przebiega europejski dział wodny
pomiędzy Morzem Bałtyckim( Ścinawka, Bystrzyca Dusznicka) a Morzem Północnym(
Metuje). Sieć rzeczna jest uboga mimo bogactwa źródeł. Na południowym skraju
gór występują źródła szczaw wykorzystywane do celów leczniczych.
Naturalna szata roślinna( lasy liściaste i mieszane)
została silnie przekształcona przez człowieka. W lasach dominuje sztucznie
wprowadzony świerk. W nielicznych miejscach występuje buk i jaworzyna. W
podszycie min. bluszcz pospolity, barwinek pospolity, lilia złoto głów,
wawrzynek wilcze łyko. Jest tu jedyne w Polsce stanowisko skalnicy zwodniczej
oraz zespół torfowisk wysokich( Torfowiska Batorowskie) z sosną błotną, brzozą
omszoną oraz bażyną czarną i rosiczką okrągłolistną.
PASMA
I ICH NAWYŻSZE SZCZYTY
Właściwe
Góry Stołowe( Szczelniec Wielki 919m n.p.m)
Boumowskie
Ściany( Bożanowski Szpiczak 783m n.p.m)
Adrspasskoteplicke skaly( Cap 785m n.p.m)
Wzniesienie(
Otasa 700m n.p.m)
Zawory(
Róg 712m n.p.m)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz